Tütün ve yanlış beslenme kanseri tetikliyor

Türkiye’de yılda 150 bin kişinin kansere yakalandığı ve bunların 50-60 bininin hayatını kaybettiği bildirildi. Tütün, tüm kanserlerin yüzde 30’unun ana nedeni olarak gösteriliyor…

Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Derneği Başkanı Prof. Dr. Tezer Kutluk, ”Kanser Haftası” dolayısıyla yaptığı açıklamada, dünyada vaka sayısı giderek artan kanserde, tedaviden önce korunmanın önem taşıdığını söyledi.
Dünyada yılda 11 milyon kişinin kansere yakalandığını ve bunların 6-7 milyonunun hayatını kaybettiğini dile getiren Kutluk, Türkiye’de ise her yıl kansere yakalanan 150 bin kişiden 50-60 bininin öldüğünün tahmin edildiğini bildirdi. Kanserin birinci nedeninin tütün olduğunu vurgulayan Kutluk, şunları kaydetti:
”Tütün, tüm kanserlerin yüzde 30’una yol açıyor. Kısacası tütün öldürür. İkinci büyük neden beslenme ve fiziksel aktivitesizlik. Hareketsizlik ve beslenmedeki kötü alışkanlıklar kanseri tetikliyor. Bunlar ve tütün, tüm kanserlerin yüzde 60’ının ana nedeni olarak gösteriliyor. Kanser sürekli artıyor çünkü dünya nüfusu artıyor, hareketsizlik, yaşlı insan sayısı artıyor. İleri yaşlarda daha sık görülüyor.”
Kutluk, erkeklerde en fazla akciğer kanseri, kadınlarda ise meme kanserinin ilk sırada geldiğine işaret ederek, ”Kadınlarda akciğer kanseri, erkeklerde prostat kanseri de yayılıyor. Son yıllarda kalın bağırsak kanseri ve özellikle Türkiye’de mide kanseri çok sık görülüyor” dedi.
KANSERDEN KORUNMAK MÜMKÜN

Kanserden korunmanın mümkün olduğunu, bunun için tütünden uzak durulması, beslenmeye dikkat edilmesi gerektiğini dile getiren Kutluk, şunları kaydetti:
”Aşırı kaloriden kaçınmak gerekiyor. Fazla yağ tüketilmeyecek. Katı yağlar yerine sıvıları tercih edilecek. Haftada 500 gramdan fazla kırmızı et tüketilmeyecek. Günde ortalama 400 gram sebze ve meyve tüketilecek. Televizyon ve bilgisayar karşısında fazla hareketsiz kalınmayacak. Özellikle bunların karşısında beslenme olmayacak. TV başında ne kadar oturursanız şişmanlık daha yüksek oluyor. Bu da riski artırıyor. Bu açıdan özellikle çocuklar ve gençler büyük risk altında. Dikkatli hareket edilirse tüm kanser türlerinden yüzde 43 oranında korunmak mümkün.”
TÜRKİYE’DE EN ÇOK AKCİĞER KANSERİ GÖRÜLÜYOR
Türkiye’de akciğer kanseri, en sık görülen kanser türleri arasında ilk sırada yer alıyor. Her 100 bin kişinin 29.51’inde görülen akciğer kanserine, erkeklerde kadınlardan yaklaşık 8 kat daha fazla rastlanıyor.
Kanser konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla 1983 yılından beri düzenlenen Ulusal Kanser Haftası bugün başladı. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de en fazla akciğer kanserine rastlanıyor. Erkeklerde akciğer, kadınlarda ise meme kanseri en çok görülen kanser türleri arasında ilk sırada yer alıyor.
Türkiye’de en fazla rastlanan 10 kanser türü ve 100 binde görülme sıklığı şöyle:

Akciğer kanseri (29.51), prostat kanseri (19.39), meme kanseri (17.57), deri kanseri (16.67), mide kanseri (9.35), mesane kanseri (8.81), kolon kanseri (7.24), kemik iliği kanseri (6.28), endometrium (6.08), ovaryum (5.86).
Erkeklerde en sık rastlanan 10 kanser türü ve 100 binde görülme sıklığı ise şöyle:

Akciğer kanseri (51.92), prostat kanseri (19.39), deri kanseri (18.45), mesane kanseri(15.29), mide kanseri (11.99), larinks kanseri (8.69), kolon kanseri (7.93), kemik iliği kanseri (6.71), beyin kanseri (5.47), rektum kanseri (5.12).
Kadınlarda en fazla rastlanan 10 kanser türü ve 100 binde görülme sıklığı da şöyle:
Meme kanseri (34.73), deri kanseri (14.86), troid kanseri (7.15), akciğer kanseri (6.73), mide kanseri (6.68), kolon kanseri (6.53), endometrium kanseri (6.08), ovaryum kanseri (5.86), kemik iliği kanseri (5.83), serviks kanseri (5.27).
”SON 40 YILDA ARTI”
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Nazmi Bilir, Türkiye’de görülen kanser türleri arasında akciğer kanserinin birinci sırada yer almasının sigara tüketiminden kaynaklandığını bildirdi. Son 40 yılda akciğer kanseri tanısıyla hastaneye yatış oranlarında 43 kat artış olduğuna dikkati çeken Bilir, şunları söyledi:
”Bu yükselişte sigara kullanımındaki artışın çok belirleyici etkisi var. Özellikle sigara ithaline izin verildiği 1984’den sonra artış hızında bir sıçrama olduğu görülüyor. Bu tarihe kadar akciğer kanseri nedeniyle hastaneye yatış oranlarındaki artış belirli bir seyirde giderken, 1984’den sonra katlanarak artma hızına girdi. 1964’de akciğer kanseri nedeniyle bin 222, 1984’de 6 bin 878 hastaneye yatış olurken, 2004’de bu sayı 52 bin 865 olarak gerçekleşti.”
Sigara kullanım oranlarının 1984 ile 2000 yılları arasında yüzde 80 oranında arttığına işaret eden Bilir, ”Akciğer kanserlerinin yüzde 90’ı sigaradan kaynaklanır. Bu kanserden korunmada en etkili yol sigaradan uzak durmaktır. Bunun örnekleri birçok Batı ülkesinde gözlendi. Bu ülkelerde sigara kullanımında azalmayla akciğer kanseri görülme oranlarında büyük düşüş yaşandı” diye konuştu.
Dünyada 2030 yılına kadar tütün nedeniyle 175 milyondan fazla kişinin hayatını kaybetmesinin beklendiğine dikkati çeken Bilir, bu ölümlerin büyük bölümünün gelişmekte olan ülkelerde görüleceğini söyledi.
Bilir’in verdiği bilgiye göre, Türkiye’de her yüz kişiden 50.6’sı sigara içiyor. Erkeklerin yüzde 33.4’ü, kadınların ise 16.6’sı bu kötü alışkanlığa sahip.

kaynak