Hastalık beş kuşak sonra torunlara taşınabiliyor

On yılı aşkın süredir ülkenin en iyi kanser programlarından biri seçilen Şikago Üniversitesi Hastanesi’nin kanser programının bir parçası olan Aile Kanser Kliniği’nin başında bulunan Türk doktor Prof. Dr. Kenan Önel, kanser riskinin neden ölçülmesi gerektiğini anlattı:

5 JENERASYONU ETKİLER
Sizce kanser bulaşıcı bir hastalık mı, babadan oğluna, dededen torununa bulaşıyor mu?
İzlanda’da çok iyi kayıt tutuluyor o yüzden orda bir araştırma yaptık ve kanserin beş jenerasyon geri doğru gittiğini saptadık. Yani anne, baba, dedede hiçbir şey olmasa da beş jenerasyon ötedeki bir kanser nesiller sonra torunda çıkabiliyor. Bu araştırma, 1950 ile 2000 arası binlerce çocuk üzerinde yapıldı. Kanser olan çocukların büyük büyük dedelerinde kanser izlerine rastlandı. Kanser bazen aynen devam ediyor bazen de nesilden nesile bambaşka bir kanser tipi olarak geçiyor. Yani dedede görülen akciğer kanseri nesiller sonra bir torunda akciğer kanseri ya da lösemi olarak kendini gösterebiliyor.
Hangi yaşta görülen kanserler o kanserin genetik olduğunu gösteriyor?
Kanser ailede birinde 65 yaşından sonra görülmüş ise bu büyük ihtimalle genetik değildir. Ama erken bir yaşta görülmüş ise genetiktir. Ne kadar erken yaşta görüldü ise genetik olma şansı o kadar yüksektir.
Kanser riski en kolay nasıl ölçülebilir?
Öncelikle anne ve babaya bakarak tabii ki. Kardeşlere bakıyoruz. Ondan sonra anne ve babanın kardeşlerine yani ayrıntılı bir soyağacı çıkartılması gerekiyor. İnsanlar daha uzak geçmişlerini bilmediklerinden en fazla iki kuşak inceliyoruz. Amcalar, dayılar mümkünse onların çocuklarına bile bakıyoruz. Önce "bu nesillerde kanser var mı’ diye bakarız. Ama, kanser olmak zorunda da değil. Mesela düşük yapmış bir kadın. Ona bile bakarız bu da genetik bir kanser riskini gösterebilir. Kanserin kökünü belirlersek daha kolay tedavi edebiliyoruz.
RİSKİNİZ VAR MI?
* Çekirdek veya geniş ailenizin bir kanser geçmişi var mı?
* Akrabalarınızda kolon kanseri veya polip var mı?
* Anneniz veya anneannenize göğüs kanseri teşhisi kondu mu?
* Ailenizden hiçbir kadın yumurtalık kanserine yakalandı mı?
* Bu konuda korkunuz var mı?
Bu sorulardan herhangi birine "Evet" yanıtını verdiyseniz, kanser riskini ölçtürüp risk tespiti için hiç beklemeden bir randevu almanızı tavsiye deriz.