AĞIZ VE BOĞAZ KANSERLERİ

Bu terim kanserler için geniş bir terim olup vücuttaki bir çok bölgede kaynaklanırlar. Bu bölgeler ağız, dudak, diş etleri,dil, yanak, damak, tonsiller, ve boğazdır (farenks). Hava kutusu kanseri (larenks = sıklıkla Adem elması olarak bilinir) genellikle bu kanserler arasında gruplandırılır.

Her yıl ingiltere’ de 5500 yeni ağız ve boğaz kanseri vakası bildirilmektedir. Erkeklerde bu kanserin gelişme oranı 2 kat fazla olsa da, kadınlar arasında da eskisine göre vaka sayısı artmıştır. Bunun nedeni artık artan sayıda kadının da sigara ve içki içmesidir ki bunlar ağız ve boğaz kanserinin esas nedenlerindendir. Ancak sigaranın kesilmesiyle içki içme alışkanlıklarının azaltılmasıyla ve günde en az 5 porsiyon sebze-meyve yenmesiyle, ağız boğaz kanserlerinin her yıl % 90 kadarı önlenebilir.

Bu tip kanserler için kimler risk altındadır ?

Kesin sebepler bilinmemekle birlikte bilim adamları bazen insanların ağız ve boğaz kanseri gelişimi için yüksek oranda riskli olduklarını bilmektedirler. Bu kişiler şunlardır:

40 yaş ve üzerindekiler.

Sigara içen ve tütün çiğneyenler.

Fazla miktarda alkol içenler (özelliklede birlikte sigara içiliyorsa)

Ağız içinde kalın beyaz yama.(lökoplaki) hikayesi olanlar ki bunlar sıklıkla fazla miktarda sigara ve alkol kullanımı olan kişilerde görülür.

Ultraviole (UV) ışınlarına aşırı miktarda maruz kalanlar (Ör: dışarıda çalışanlar), bunlar da dudak ve deri kanseri için yüksek risklidir.

Sebze ve meyveden fakir diyetle beslenenler.

Ağız ve boğaz kanserlerini önlemeye yardımcı olma:

Tütün kullanımı , ki bunun içinde sigara ve pipo içimi, tütün çiğnenmesi ve enfiye şeklinde kullanılması ve aşırı miktarda içme ağız ve boğaz kanseri riskinizi arttırdığı bilinen iki önemli faktördür. Sigara veya aşırı alkol içmeye meyilli kişilerin bu kanserler için riskleri yüksektir Mamafiği sigara içmeyi ne kadar erken bırakırsanız ve nekadar az miktarda içki içerseniz, vücudunuz yine eski haline gelecektir.Eğer sigara içmeyi bırakmak ve alkol almayı kesmek istiyorsanız, birçok yardım kaynağı bulunmaktadır. Yardım için doktorunuza danışınız.

Her gün seçtiğiniz yiyeceklerin kanser riskiniz üzerinde etkisi olduğunu az sayıda kişi bilmektedir. Bilim adamları, sebze ve meyveden zengin gıdaların ağız boğaz kanseri azaltmaya yardımcı olduğunu göstermiştir. Bu gıdalarda bulunan C vitaminin özellikle faydalı olduğu düşünülmektedir. C vitamini fazla miktarda içeren gıdalar; siyah üzüm, portakal, nektarin, çilek, brokoli, Brüksel lahanası, lahana ve domatestir. Bu yiyecekleri dengeli bir şekilde düzenli olarak yediğinizden emin olunuz. Patates de çok iyi bir C vitamini kaynağıdır.

Birçok dudak kanseri vakası güneşe maruz kalma nedeniyle meydana gelmektedir. Eğer dış ortamda çalışıyorsanız veya sıcak iklimli bir ortamdaysanız, kendinizi güneşten korumanız her zaman önemlidir. Güçlü bir güneş koruyucusu kullanmak ve güneş ışığını engelleyen giysiler giymek Ultraviole ışınlarının zararlı ışınlarını önler.

Ağız ve boğaz kanserlerini tespit etme:

Bahsedilen bu semptomlar ağız ve boğaz ve kanserlerinin en sık semptomlarıdır. Bu semptomları olan birçok kişide kanser bulunmayıp, diğer başka daha az ciddi hastalıklar nedeniyle de meydana gelebilir. Her ne olursa olsun bunlar doktorunuzla diş doktorunuzla mümkün olduğu kadar erken gözden geçirmeniz gerekir. Erken tanı ve baş boyun uzmanına gitme ile kullanılan tedavinin başarısı arasında yakın bir ilişki vardır. Genellikle ne kadar erken dönemde semptomlar saptanırsa sonuç o kadar iyidir.

Doktorunuzla veya diş doktorunuzla yapılan düzenli kontroller (dişiniz olmasa dahi) son derece önemlidir. Ancak bazı erken evre ağız kanserleri deneyimli uzmanlar tarafından bile gözden kaçabilir. Bu nedenle sizde sağlığınız konusunda aktif görev alın. Ayda bir kez, boynunuzda şişlik olup olmadığını veya ağız veya dudaklarınızda yara veya büyüyen kitleleri kontrol etmelisiniz. Eğer yüksek riskli kategorilerden birinde iseniz, bunu doktorunuza veya diş doktorunuza bildiriniz. Doktorunuz sizi herhangi bir anormalliği görebilmek açısından 6 ayda bir taramaya tabii tutacaktır.

Ağız ve boğaz kanserlerine tanı koyma:

Belirtilerinizi tartıştıktan, doktorunuz veya diş doktorunuz sizi baş – boyun hastalıklarında uzman olan birinin görmesini sağlayacaktır. Böylece bazı testlere tabii tutulacaktır. İlk olarak bir ayna yardımıyla ağız ve boğazınızın gözle incelenmesi yapılır. Eğer incelenen bölgede memnunluk verici bir görüş elde edilemezse, doktor buna sendoskop (bükülebilir özellikte ir tüp olup ağız boğazın arka kısmına bakmaya yarar) uygulayabilir. Aynı türden bir işlem olan laringoskopi hava yollarının daha gerilerine bakmak için kullanılır. Bu işlemler sırasında biopsi alınabilir. (kanser hücrelerini tespit etmek için küçük bir doku parçası alınır.) Hastalığın yaygınlığını değerlendirmek için şunlar yapılmalıdır: kan tetkikleri, ;(genel sağlık durumunu kontrol etmek için) , x ray, BT taraması, MR taraması veya kemik taraması, tümörün boyutu veya gelişimini tespit etmek için gereklidir.

Ağız ve boğaz kanserlerinin tedavisi:

Kullanılan tedavi genellikle kanserin tipine ve hastanın sağlık durumuna bağlıdır. Şu tedavi yöntemi tek başına veya beraber kullanılabilir: Radyasyon tedavisinde özel X ışınları kanser hücrelerini tahrip etmek için kullanılır. Kemoterapi de kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanılır. Cerrahide ise malign tümör ve eğer gerekliyse tutulmuş olan beyin bezleri (glandslar) çıkartılır.

Ağız boğaz kanseri riskini azaltmaya yardımcı olan basamaklar:

Sigara ve aşırı içki içme özelliklede ikisi bir arada ise ağız ve boğaz kanserlerinin başlıca nedenlerindendir.

basamak:

Hiç bir şekilde sigara ve içki içmeyin:

Eğer sigara içiyorsanız acilen bırakmaya çalışın.

Eğer sigara içmiyorsanız pasif içicilikten sakının ve sigarasız bir ortamda bulunun.

basamak:

Alkolü az miktarda için veya hiç içmeyin.

Alkol içenlerde; erkekler günde 2 içkiden az; kadınlar günde 1 içkiden az İçmelidir.

basamak:

Bol miktarda sebze ve meyve yiyin.

Çeşitli sebze ve meyvelerden tüm yıl boyunca,günde en az beş porsiyon yiyin ve şunu hatırlayın;

Sebzede zengin yiyecek çeşitlerini içeren bir diyet seçin, sağlıklı kiloda olun, fiziksel olarak aktif olun, tuz ve yağdan fakir diyet seçin ve her zaman yiyecekleri güvenli bir şekilde hazırlayın ve dondurun.kaynak