Sağlıklı spermin formülü 70 günde saklı

Bahçeci Sağlık Grubu Fulya Tüp Bebek Merkezi’nden Embriyolog Necati Fındıklı “ Tüp bebek tedavilerinde kullanılmak amacı ile toplanan spermler birkaç saat önce üretilen spermler değildir.” dedi.

Tüp bebek tedavilerinde en önemli faktörlerden biri sperm kalitesidir. Bahçeci Sağlık Grubu Fulya Tüp Bebek Merkezi’nden Embriyolog Necati Fındıklı özellikle tüp bebek tedavilerinde kullanılacak sperm örnekleri hakkında dikkat edilmesi gereken noktaları açıkladı: “ Spermler yumurtalık dokusunda sürekli olarak üretilir ve ‘seminifer tübül’ adı verilen kanalcıklar yardımı ile ‘epididim’ adı verilen bölgede boşal kadar depolanır. Uzun depolanma süreçlerinin de spermde fonksiyon kaybı yarattığı bilinmektedir. Bu nedenle özellikle tüp bebek tedavilerinde kullanılacak sperm örneğinin depolanma süresinin 2-7 gün olması, bu süreyi aşmaması istenir.”

Sağlıklı Spermin Formülü 70 Günde mi saklı?

Yaklaşık 70 gün gibi uzun bir üretim sürecinde oluşan sperm hücreleri dış ortamlardan veya bireyin yaşam şekline bağlı değişikliklerden ciddi oranda etkilenir. Embriyolog Necati Fındıklı “Yüksek düzeyde radyasyon, ısı, sigara, alkol gibi alımı sperm hücresinde gerek fonksiyon gerekse taşıdığı genetik şifrelerde ciddi hasarlara sebep olur. Bu hasarlar bir sonraki nesile de hatalı geçebilir. Bu nedenle çocuk sahibi olmak isteyen veya tedavi gören kişilerde sigara ve alkol kullanımı uzun süreli olarak azaltılmalı hatta vazgeçilmelidir. Çünkü 70 gün süren bir üretim sürecinde 4 gün sigara içmemek önemli bir değişiklik yaratmaz. Birkaç aylık bir yaşam tarzı değişikliği ile sperm kalitesinin artması mümkündür.

Spermin Düşmanları

Embriyolog Necati Fındıklı spermin düşmanlarını şöyle açıkladı: “ Sperm hücrelerinin ve ileride sperm olacak kök hücrelerin ilk düşmanı; yüksek ısıdır. Güncel yaşamda testisleri aşırı sıcaktan korumak gerekir. Fırın, hamam, sauna, kaplıca gibi yerlerde görevli ve şoför gibi mesleklerde çalışanlarda sperm üretiminde ciddi problem ve fonksiyon bozulmaları yaşanabilir. Sperm üretiminde diğer problem yumurtalıktaki damarların genişlemesidir. Erkeklerde yumurtalık dokusundaki kan damarlarının genişlemesi, kan akımının artışı ve dolayısı ile ısı artışı sperm üretimini olumsuz etkiler. Sperm üretimine bilinen en büyük ve doğrudan zarar kanser tedavilerinde alınan radyoterapi veya kemoterapi sırasında meydana geliyor. O nedenle özellikle kanser tedavisinden önce mevcut sperm hücrelerinin dondurularak saklanması ileride oluşacak kısırlık probleminin çözümü için son derece önemlidir. Gerçi özellikle son yıllarda kanser tedavisinde daha etkin ve daha az yan etkili metodlar ve ajanlar kullanılıyor olsa da bu tür bir tedavi gören veya görecek bireylerin en az %30’unda kanser tedavisi sonrası yumurtalıklar sperm üretmiyor ve azospermi denilen durum yaşanıyor. ”

Üreme Sağlığını Korumak Şart!

Embriyolog Necati Fındıklı üreme sağlığının korunmasının insan psikolojisi açısından çok önemli olduğunu belirterek sözlerine şöyle devam etti: “Dünyada ve ülkemizde son yıllarda kanser olguları hızla arttığı için yaş sınırı da genç yaşlara geriledi. Üreme dönemindeki birçok insanı etkiler hale geldi. Bu da üreme sağlığının korunması kavramının dikkate alınmasını zorunlu kıldı. Kemoterapi ve radyoterapi maalesef üreme ile ilgili hücre ve sistemleri olumsuz yönde etkilediği için ülkemizde sosyal sorumluluk çerçevesinde ÜRSAK-Üreme Sağlığını Koruma Derneği’ni kuruldu. Bu ihtiyaçtan ortaya çıkmış bir girişimdir. Kanser tedavileri kalıcı olarak kısırlığa neden olsa bile üreme sağlığını koruma seçenekleri kanser sonrasında çocuk sahibi olabilmek için büyük umutlar sağlamaktadır. İnsanlar hayatı önce yaşam sonra da üremek üzerine kuruludur. Kanser hastaları, doğurganlıklarını korumak için çok kısa bir zaman dilimine sahiptir ve hastalar için bu zaman çok önemlidir. Çoğu hasta ameliyat ile tedavi arasında sadece 2 ila 6 haftalık boşluğa sahiptir. Bu boşluk üreme sağlığını korumak için uygundur. ÜRSAK bu çerçevede zor bir sosyal sorumluluk görevi üstlenmiştir. Ülkemizde bir ilke imza atarak dernek olarak öncelikle sağlık çalışanlarının bu konuda bilinçlendirilmesi, eğitilmesi ve kanser tedavisi görecek hastaların tedavi öncesi bilinçlendirilmesi, yönlendirilmesi ve gerekli tıbbı yardımın yapılması temel hedefiyle yola çıktı. İhtiyaç sahibi olduğunu belgeleyenlerin tedavileri dernek tarafından ücretsiz yapılıyor. ÜRSAK bu noktada çok önemli bir rol üstlenmiştir.”

Sperm Nasıl Saklanır?

Embriyolog Necati Fındıklı 2010 yılı Mart ayında çıkan Üremeye Yardımcı Teknikler Yönetmeliği’ne göre kanser tanısı konan ve radyoterapi/kemoterapi tedavisi görecek erkekler ile meni örneğinde çok az sperm sayısı olan (bu durum kriptozoospermi olarak adlandırılır) erkeklerde sperm örneği alınarak dondurulup saklanabileceğini söyledi. Fındıklı sözlerine şöyle devam etti: “Sperm hücrelerinin dondurulmasında yavaş dondurma/hızlı çözme yöntemleri tercih edilir. Laboratuar şartlarında sperm hücresi dondurma-çözme işlemleri hem daha basittir hem de çözme sonrası canlılık oranlarında ciddi bir kayıp gözlenmez. Dondurulmak üzere laboratuara ulaşan sperm yoğunluğuna göre birden fazla tüp içerisinde saklanabilir. Genellikle dondurma öncesi herhangi bir seçim yöntemi uygulanmaz. Sağlık Bakanlığı saklanma süresini 5 yıl olarak belirtmiştir. Bununla birlikte özellikle tedavi amaçlı dondurulan sperm örneklerinde bu süreç kişinin her yıl için örneğinin saklandığı merkeze vereceği bir dilekçe ile koşulların saklanmaya uygun olması halinde istenildiği kadar uzatılabilir. -150 C’nin altında saklanan sperm örneklerinde zaten hücrelerde herhangi bir canlılık olmadığından hücre bütünlüğü korunmaktadır. Dondurulan sperm örnekleri bulundukları çok düşük sıcaklıktaki ortam değiştirilmez ise teorik olarak çok uzun süreler saklanabilir.”Kaynak